TRỒNG RAU SÂN THƯỢNG- BẠN CẦN CÓ GÌ?

Mình viết bài này dành cho một số bạn inbox hỏi mình cách trồng rau như thế nào? Tại sao em trồng không lên, tại sao mình trồng bị chết. Có rất nhiều băn khoăn cho một nông dân bê tông làm thế nào để có một vườn rau xanh tốt, đúng chuẩn hữu cơ. Bài viết này mang tính chất kinh nghiệm cá nhân của một nông dân mất gốc ba đời với hơn một năm trồng rau có thành công và thất bại, theo một tiêu chí hướng đến là đơn giản hóa mọi việc. Bạn cần phải trả lời và làm theo một số câu hỏi sau:

Bạn cần có gì?

Bạn cần làm gì?

Bạn cần học gì?

Trồng rau sân thượng rất tốn thời gian, công sức và tiền bạc. Nếu trồng hoàn toàn hữu cơ thì còn tốn kém hơn nữa nhưng bù lại bạn sẽ thu nhận được nhiều giá trị hữu hình và vô hình. Giá trị hữu hình là gì? Bạn và gia đình có rau sạch để ăn, giá trị vô hình cho bạn cái gì? Bạn có một không gian sống xanh, bạn có những trải nghiệm thú vị khi chăm sóc vườn tược, bạn sẽ giảm được các nguy cơ bệnh tật, giảm căng thẳng mệt mỏi...

Quay trở lại với ba câu hỏi trên, ở bài viết này mình sẽ trả lời câu hỏi đầu tiên: Bạn cần có gì?

Đầu tiên, cái bạn cần là một không gian đủ để bạn kê được tối thiểu 40-50 thùng xốp cỡ trung bình đảm bảo cung cấp rau ăn cho 5 người, vì vậy diện tích cần có là từ 15m2 trở lên. Sân thượng nhà bạn có thể có mái che hoặc không mái che. Không có mái che có những ưu điểm, nhược điểm, nhưng không có mái dễ dàng khắc phục hơn có mái. Với sân thượng không có mái bạn không lo thiếu điều kiện cần thứ hai đó là: Nắng. Bởi vì, dù nhà bạn có quay hướng nào thì vẫn có đủ nắng. Nhưng sân có mái thì bạn lại phải có điều kiện kèm theo: có ít nhất ba mặt không tiếp giáp nhà hàng xóm để có nắng chiếu tối thiểu là 4 tiếng. Không có điều kiện kèm theo này bạn vẫn ấp ủ ý tưởng trồng rau thì bạn phải gỡ mái tôn ra và thay bằng mái nhựa trong.

Cái bạn cần tiếp theo là bạn phải xử lý để không gây ra việc thấm nứt sàn. Mặc dù nhà mình đã được xử lý chống thấm, có mái che, nhưng mình vẫn quan tâm vấn đề này hàng đầu. Gần như tất cả các thùng chậu trồng cây được làm theo mô hình Earthbox, được kê cao trên so với mặt sàn từ 30-50cm, dòng chảy của thoát nước được đảm bảo thông thoáng. Bạn phải lưu ý vấn đề này nếu không muốn một tiền gà mười tiền thóc nhé.

Tiếp theo bạn cần có: Vật chứa (thùng xốp hay chậu thông minh), chất trồng bao gồm: đất sạch (đất phù sa), phân bò/ phân gà/phân chuồng đã hoai mục, phân trùn, xỉ than, trấu tươi/ mùn dừa( đã xả chát), tro và rác hữu cơ như cuộng rau, bã đậu, vỏ dứa, đầu cá, vỏ tôm, cua; các yếu tố vi lượng để cải tạo đất và kháng bệnh: vôi bột, nấm trichoderma.

 Thùng xốp có tất cả ba loại: Với quy mô 40-50 thùng bạn có thể chia ra: 30 thùng làm theo mô hình Earthbox, 10 thùng xốp trồng rau ngập nước (muống (mùa Hè), cần và cải soong (mùa Đông), rau gia vị: ngổ, rau răm), 10 thùng xốp không thủng đáy có thoát nước cách đáy 5-7cm để trồng các cây lưu niên có rễ cọc và ăn sâu như: chùm ngây, rau ngót, kể cả ngót nhật....

Mình xin lưu ý chi tiết rất quan trọng là đất trồng. Nếu bạn tìm được nguồn cấp đất uy tín thì bạn không phải tốn nhiều thời gian cho việc phối trộn đất trồng. Trong thực tế thì một số nơi họ trộn đất chỉ trồng rau tốt được một vụ, vụ sau rau lên rất lẻo nghẻo. Chưa kể nếu như họ trộn thêm NPK vào trong đất, thì mục tiêu hướng đến rau sạch chuẩn hữu cơ đã hoàn toàn phá sản mà bạn hoàn toàn không hay biết. Vì thế, mặc dù rau bạn trồng ra, rau bạn không sử dụng thuốc trừ sâu, nhưng rau bạn trồng có dư lượng Nitrat...Nếu bạn không tìm được nguồn cấp đất uy tín, bạn phải tự đi tìm kiếm đất thì lại có thêm một lưu ý: không nên chọn đất ở ruộng đã được trồng rau màu vì một lý do rất đơn giản, đất đó đã được trồng rất nhiều năm, được bón tắm và ngấm rất nhiều phân bón vô cơ và thuốc trừ sâu.

Cái bạn cần tiếp theo là giống cây trồng. Với một nông dân sân thượng tập sự, tôi khuyên bạn nên mua giống sẵn. Bởi đơn giản khi mới trồng rau, ai cũng hừng hực khí thế tiến quân vào...nông nghiệp vậy mà sau hai tuần gieo cấy, mất bao công sức tưới tắm mới lên được vài cái lá thì tâm lý, khí thế sẽ hơi xuống xuống. Thay vì thế, bạn mua giống sẵn, bạn sẽ tiết kiệm được thời gian tối thiểu là hai tuần. Sau hai tuần lập vườn, bạn đã có một cái vườn xanh xanh, xinh xinh để mà khấp khởi mong chờ thành quả. Ở những vụ tiếp theo, khi đã có nhiều kinh nghiệm, dư dả thời gian, tâm lý thoải mái bạn hãy mua hạt giống về gieo hoặc lưu lại hạt giống từ cây đã gieo trồng vụ trước như hạt mồng tơi, rau dền, rau đay....

Bạn cần trồng các loại cây gì? Thường thì phải theo nhu cầu sở thích của bạn. Mình chỉ gợi ý mấy loại dễ nhất và ít sâu bệnh theo ý kiến, kinh nghiệm chủ quan của mình, không tham khảo luận cứ khoa học đâu nhé. Tỷ như mùa Hè này bạn có thể trồng: mồng tơi, rau đay, rau dền, rau ngót, rau ngót nhật, rau muống, chùm ngây, rau lang, rau sâm đất và đặc biệt là món hẹ. Cách trồng các loại, tỷ lệ cây giống chia vào các thùng sẽ có ở bài tiếp theo: Làm gì?